Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Özbekistan’ın Semerkant şehrinde yapılanTürk Devletleri Teşkilatı (TDT) Türk Üniversiteler Birliği (TÜRKÜNİB) toplantısına katıldı.

İpek Yolu Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda Türkiye, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Macaristan’dan 50’ye yakın üniversitenin temsilcisi yer aldı.

-Türk Dünyası kurumlarının entegrasyonu

Toplantıda konuşan Rektör Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Türk Dünyası kurumları arasında Türk Dünyası değerleri dikkate alınarak gerçekleştirilecek entegrasyonun çok önemli bir hale geldiğini söyledi. Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, “Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan tarafından ‘Türkiye Yüzyılı’ olarak adlandırılan ve devlet başkanlarımızın girişimleriyle Türk Devletleri Teşkilatı’nın yükselişine tanık olduğumuz bu günlerde entegrasyonun önemi gün geçtikçe artmaktadır. Yükseköğretim temel alanı özelinde dönem başkanlığınca başlatılan girişimi çok önemli buluyorum. Ancak ‘Avrupa Birliği’ benzetmesinin ne kadar doğru olabileceği konusunda da endişelerimi belirtmek istiyorum. Bizler ortak dil, tarih ve inanç özelliklerine sahip ülkelere mensup bireyleriz. Avrupa Birliği gibi farklı milletlerin birlikteliği değil,özde aynı, ama yakın tarihte ayrı yaşamış bir çınarın dallarının tekrar köklerinde birleşmesini temsil ediyoruz. Burada, bu birlikteliği, Orhun Değişim Programı özelinde, dil, tarih ve inanç özelinde geliştirmemiz gerekmektedir. Köklerimize inerek birlikteliğimizi en azından yükseköğretim, yani geleceğimiz olan gençler özelinde pekiştirmemiz gerekir.” dedi.

-Dilin, alfabe ve tarih birliğinin önemi

Prof. Dr. Ceylan, Türk Devletleri Teşkilatı’nın yükseköğretim alanının tanımlanmasında önemli olan bir hususu da ‘alfabe birlikteliği’ olarak açıkladı. Alpaslan Ceylan, “Türkmenistan, Özbekistan ile Kazakistan’da bu konuda yaşanan olumlu gelişmeler çok sevindiricidir. Değişim programlarının hızlandırıcısı, eğitim dili birlikteliğidir. Türkiye Türkçesinin ve dünyadaki bilimsel gelişmeleri takip ettiğimiz İngilizcenin değişime esas diller olması bu süreci hızlandırabilecektir. Üniversitemizde dil çalışmalarını yeni kurduğumuz Enstitü aracılığıyla yapıyor, Kırgızistan’da ilk kez dijital dil derlemesi oluşturarak, gelecekte Türk lehçeleri arasında geçişin sanal dünyada daha hızlı yapılabileceği kaynağı Kırgız Türkçesi özelinde geliştiriyoruz. İnşallah diğer ülkelerle ortak çalışmalar yaparak bunu daha da geliştireceğiz.” diye konuştu.

Tarih birliğinin önemini de vurgulayan Ceylan, “Bu konuda yeni kurduğumuz Enstitü ile ortak çalışmalar yürütmekteyiz. Önümüzdeki günlerde Türk Akademi ve TÜBA iş birliği ve üniversitemizin ev sahipliğinde Genç Türkologlar Yaz Okulu’nu gerçekleştireceğiz. Bu vesileyle Türk Devletleri’nden gelen gençlerle birlikte dil, tarih, arkeoloji, folklor, kültür konularını ve araştırma yöntemlerini alanın önde gelen Türk bilim insanlarından dinleyeceğiz. Organizasyonda emeği geçen tüm kurumları sizlerin huzurunuzda kutlamak istiyorum. Bu ve benzeri etkinlikler de sürece önemli katkılar sunacaktır.” sözlerini söyledi.

-Geleneksel spor oyunlarının kültüre ve birliğe etkisi

Manas Üniversitesi Rektörü Alpaslan Ceylan, konuşmasında, Türk Dünyası’nın birlikteliğine geleneksel spor oyunlarının etkisinin de altını çizerek, “Türkiye’de federasyonu başkanlığını da yaptığım geleneksel spor oyunlarının, kültürümüze ve birlikteliğimize olan pozitif etkisini yeniden hatırlatmak istiyorum. Bu oyunlar bizim kültür mirasımız olan dilimizin, tarihimizin ve inançlarımızın harmanlandığı er meydanlarıdır. Rekabet ederken iş birliği yapabildiğimiz özel alanlar olarak, geleneksel oyunları görmemiz gerektiğini düşünüyorum. Önümüzdeki dönemde üniversiteler arası geleneksel oyunlar turnuvası düzenlemeyi planlıyoruz. Şimdiden hepinizi bu etkinlikte görebilmeyi umuyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.” sözleriyle düşüncelerini dile getirdi.

-Toplantının yükseköğretimde iş birliğine katkısı

Toplantının açılışında konuşan Özbekistan Ekoloji, Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Bakanı ve İpek Yolu Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Üniversitesi Rektörü Aziz Abduhakimov da TÜRKÜNİB’in 2013 yılında kurulmuş olmasına rağmen şu anda Kazakistan, Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan ve Macaristan’dan çok sayıda üyesinin bulunduğuna dikkat çekerek, böyle bir birliğin toplantısının Özbekistan’da yapılmasının memnuniyet verici olduğunu belirtti. Abduhakimov, Semerkant’ta gerçekleştirilen toplantının, TDT üyesi ülkelerin önde gelen üniversiteleri arasındaki karşılıklı iş birliğinin daha da geliştirilmesine katkı sağlayacağını söyledi.

-Eğitim standartlarının geliştirilmesinin gerekliliği

TDT Genel Sekreter Yardımcısı Sadi Jafarov ise birlik üyesi yükseköğretim kurumlarında ortak eğitim standartları geliştirmeyi hedeflediklerini anlatarak, yüksek kaliteli eğitim sağlamak için öncelikle eğitim standartlarının ve üniversiteler arası öğrenci değişimi ile staj programlarının geliştirilmesinin önemini vurguladı.

-Toplantıda görüşülen hususlar

Akademik işbirliğinin geliştirilmesi, bilgi ve tecrübe paylaşımı, ortak eğitim ve araştırma programlarının oluşturulması ile ilgili konularda görüş alışverişinde bulunulan toplantıda, birlik üyesi üniversiteler arasındaki iş birliğinin daha da geliştirilmesi, eğitim ve bilimsel araştırmalar alanlarında ilişkilerin pekiştirilmesi konularında mutabık kalındı.

Toplantıda öne çıkan görüşler;

• Dönem başkanlığını yürütecek ülkenin belirlenmesinde ülkelerin nüfusunun temel alınabileceği,
• Tüm devlet üniversitelerinin TÜRKÜNİB’in doğal üyesi sayılabileceği, ancak özel üniversitelerin üyeliğinde devletlerin hassasiyetlerinin mutlaka dikkate alınması gerekliliği,
• Dönem raporunun dil birliğine zemin oluşturması açısından Türkçe, uluslararasılaşma açısından ise İngilizce olmak üzere iki dilde yayınlanmasının fayda sağlayabileceği,
• TÜRKÜNİB’in hedeflerinin TDT hedefleri ile ilişkilendirilmesi gerektiği,
• Mevzuatta ‘AB’deki gibi’ şeklinde ifadelerin yer almasının uygun olmayacağı,
• Mevzuatta eğitim dili vurgusunun yapılması, ulusal dillerin ön plana çıkarılması ve dünya dili İngilizce ile harmanlanmış programlar tasarlanması şeklinde oldu.

-TÜRKÜNİB’in amacı

TÜRKÜNİB’in faaliyetleri ile

• Ortak tarih, kültür, dil mirasından yola çıkarak yükseköğretim kurumları arasında iş birliği sağlanması,
• Çağdaş, bilimsel düzeye uygun eğitim standartlarının uygulanması suretiyle ortak kimlik bilinci yüksek nesiller yetiştirilmesi,
• Üye üniversitelerdeki programların uyumlu hale getirilmesi,
• Ortak kredi transfer sisteminin uygulanması,
• Öğretim elemanı yetiştirme programlarının teşvik edilmesi,
• Öğrenci ve öğretim elemanı değişim programlarının uygulamaya konulması,
• Üye üniversitelerin birbirlerinin diploma denkliğini tanımalarına yönelik uygun zeminin oluşturulması,
• Üniversitelerin belli alanlarda sahip oldukları öne çıkan üstünlüklerden yararlanılması,
• Uygulamaya yönelik ortak öğretim, araştırma programlarının ve projelerin yürütülmesi,
• Üye üniversiteler arasında sempozyumlar, akademik faaliyetler, kültür, bilim ve spor alanlarında yarışmalar düzenlenmesi,
• Türk Dünyası’na yönelik çalışmalar yürüten öğrencilere özel burs sağlanması,
• Ortak tarih, medeniyet ve edebiyata yönelik derslerin tüm üye ülke üniversitelerinde verilmesi yönünde çalışmalar yapılması amaçlanıyor.