Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle bir yıl ertelenen 16. Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020) bugün başlıyor.

Futbolseverlerin hasretle beklediği, 31 gün sürecek ve 51 maça sahne olacak turnuvada, 24 milli takım mücadele edecek.

Tarihinde ilk kez ikiden fazla ülkenin ev sahipliği yapacağı organizasyon, 11 farklı ülkede düzenlenecek. İtalya'nın başkenti Roma, İngiltere'nin başkenti Londra, Hollanda'nın başkenti Amsterdam, Danimarka'nın başkenti Kopenhag, Azerbaycan'ın başkenti Bakü, Romanya'nın başkenti Bükreş, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'nin yanı sıra Rusya'nın Saint Petersburg, Almanya'nın Münih, İspanya'nın Sevilla ve İskoçya'nın Glasgow şehri de karşılaşmalara ev sahipliği yapacak.

EURO 2020'nin açılış maçında Türkiye ile İtalya karşılaşacak. Roma Olimpiyat Stadı'ndaki müsabaka, bugün TSİ 22.00'de başlayacak. Şampiyonanın yarı finalleri ve finali ise Londra'daki Wembley Stadı'nda oynanacak.

Tam kapasiteyle hizmet vermeye hazırlanan Budapeşte'deki Puskas Arena dışındaki statlara, ülkelerdeki Kovid-19 tedbirleri doğrultusunda sınırlı sayıda seyirci alınacak. Diğer statların tribünleri, ülkelere göre yüzde 20 ila 50 oranında dolacak.

Takımlar, dörderli 6 gruba ayrılacak. Gruplarını ilk 2 sırada bitirenler ve en iyi üçüncü kontenjanından 4 ekip, son 16 turuna yükselecek. Eleme turları, tek karşılaşma üzerinden oynanacak.

Ev sahibi kentlerin gruplara göre dağılımı şöyle:

A Grubu: Roma (Roma Olimpiyat Stadı), Bakü (Bakü Olimpiyat Stadı)

B Grubu: Saint Petersburg (Saint Petersburg Stadı), Kopenhag (Parken Stadı)

C Grubu: Amsterdam (Johan Cruyff Arena), Bükreş (Romanya Ulusal Stadı)

D Grubu: Londra (Wembley Stadı), Glasgow (Hampden Park)

E Grubu: Sevilla (La Cartuja Stadı), Saint Petersburg (Saint Petersburg Stadı)

F Grubu: Münih (Allianz Arena), Budapeşte (Puskas Arena)

 

- Cüneyt Çakır da düdük çalacak

 

EURO 2020 için görevlendirilen 18 hakem arasında, 2012 ve 2016'daki şampiyonalarda da maç yöneten Cüneyt Çakır da yer aldı.

UEFA ile Güney Amerika Futbol Konfederasyonu (CONMEBOL) arasındaki iş birliği anlaşmasındaki değişim programının parçası olarak ilk kez bir Güney Amerikalı hakem (Arjantinli Fernando Rapallini), Avrupa Futbol Şampiyonası'nda görev yapacak.

Fransız Stephanie Frappart ise Avrupa Erkekler Futbol Şampiyonası'nda görev alacak ilk kadın hakem olacak. Frappart, dördüncü hakem veya yedek yardımcı hakem olarak maçlara atanacak.

 

- Kadrolar 26 kişiye çıkarıldı

 

Salgın ve karantina süreleri nedeniyle takımların olumsuz etkilenmemesi ve şampiyonanın sürekliliğinin sağlanabilmesi adına kadrodaki oyuncu sayısı 26'ya yükseltildi.

Takımlar, kadrolarında 26 oyuncu bulunduruyor olsa da maç listesine 23 oyuncu yazabilecek. Ayrıca turnuva sırasında, kalecilerin fiziksel açıdan hazır olmaması durumunda listeye yeni kaleci eklenebilecek.

26 kişilik kadrodan çıkarılan oyuncular, tekrar listeye dahil edilemeyecek.

 

- En başarılı takım Almanya

 

Fransa Futbol Federasyonu Genel Sekreteri ve ilk UEFA Genel Sekreteri Henri Delaunay tarafından ortaya atılan ancak onun ölümünden sonra hayata geçirilen Avrupa Futbol Şampiyonası ilk olarak "Avrupa Uluslar Kupası" adıyla 1960 yılında Fransa'nın ev sahipliğinde düzenlendi.

İlk turnuvanın finalinde o günkü isimleriyle Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ile Yugoslavya karşılaştı. SSCB, 2-1'lik sonuçla şampiyonluğa ulaştı.

Dört yılda bir düzenlenen şampiyonanın tarihinde, 3'ü Batı Almanya adıyla 6 kez finale yükselen Almanya, bunların 3'ünde (1972, 1980, 1996) kupayı kazandı.

İlk kez 1964 yılında ev sahipliği yaptığı şampiyonada kupayı kaldıran İspanya, uzun süre şampiyonluk göremedi. 2008 ve 2012'de üst üste zafere ulaşan İspanya, şampiyonluk sayısını 3'e çıkardı ve rekorun sahibi Almanya'yı yakaladı.

İspanya, 1984'te Fransa'da düzenlenen şampiyonada ev sahibi takıma kaybederek bir kez de ikinci oldu. Şampiyonluk sayısı bakımından Almanya ve İspanya'yı, iki kupası (1984, 2000) bulunan Fransa takip etti.

SSCB, İtalya, Çekoslovakya, Hollanda, Danimarka, Yunanistan ve Portekiz ise birer kez kupayı müzesine götürdü.

 

- Önceki turnuvalardan öne çıkanlar

 

1960 - Çeyrek finalde SSCB ile eşleşen İspanya, siyasi nedenlerle turnuvadan çekildiği için SSCB doğrudan yarı finale çıktı.

1968 - Final maçında İtalya ile Yugoslavya 1-1 berabere kaldı. Uzatmalar sonunda da sonuç değişmeyince iki gün sonra bir tekrar maçı oynandı. İkinci kez oynanan final maçını 2-0 kazanan İtalya şampiyon oldu.

1992 - SSCB ülke dağılmadan kısa süre önce turnuvaya katılmaya hak kazandı. Takım, turnuvaya Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) adı altında katıldı. BDT, Rusya, Ukrayna, Belarus, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Ermenistan, Moldova ve Tacikistan ülkelerini temsil etti. BDT'nin içinde yer almayan 5 cumhuriyet ise futbolcularını göndermedi. Bu ülkeler Azerbaycan, Estonya, Gürcistan, Litvanya ve Letonya'ydı.

1992 - Yugoslavya turnuvaya katılmaya hak kazandı ancak ülkenin dağılması nedeniyle takım, turnuvadan diskalifiye edildi. Onun yerine çağrılan grup ikincisi Danimarka sürpriz biçimde şampiyon oldu.

1992 - Turnuva, ülkenin bayrağı ile UEFA yazısının son kez logo olarak kullanıldığı ve kısaca "EURO" adı verilmeden, "Avrupa Futbol Şampiyonası" adıyla oynanan son turnuva oldu. Ayrıca futbolcu isimlerinin formanın arkasına yazıldığı ilk büyük futbol yarışması olarak tarihe geçti.

1996 - Almanya, finalde karşılaştığı Çek Cumhuriyeti'ni Oliver Bierhoff'un attığı altın golle 2-1 yenerek 3. şampiyonluğuna ulaştı. EURO 96, altın gol kuralının uygulandığı milli takım düzeyindeki ilk büyük turnuva oldu.

2000 - Turnuva, ilk kez iki ülkenin (Hollanda-Belçika) ortak organizasyonu altında gerçekleştirildi.

2004 - Organizasyon tarihinde ilk kez açılış ve final maçları aynı takımlar arasında oynandı. Şampiyonada neredeyse hiç şans verilmeyen Yunanistan, favorilerin formsuzluğundan da yararlanarak oynadığı savunma futboluyla şampiyon oldu.

2008 - Türkiye Milli Futbol Takımı, Avusturya ile İsveç'in ev sahipliği yaptığı turnuvaya geri dönüşleri ile damga vurdu. Ay-yıldızlılar, tarihinde ilk kez yarı finale yükseldi.

2012 - İspanya, 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası ve 2010 FIFA Dünya Kupası'nın ardından bu şampiyonayı da kazanarak üst üste 3 büyük turnuvayı kazanan tek takım unvanını da elde etti.

2016 - Portekiz, finalde ev sahibi Fransa'yı yenerek tarihinin ilk şampiyonluğuna ulaştı.

 

- Şampiyona tarihi

Yıl	Ev sahibi	Şampiyon	Finalist	Skor
1960	Fransa	SSCB	Yugoslavya	2 - 1 (Uzatmalarda)
1964	İspanya	İspanya	SSCB	2 - 1
1968	İtalya	İtalya	Yugoslavya	2 - 0
1972	Belçika	Batı Almanya	SSCB	3 - 0
1976	Yugoslavya	Çekoslavakya	Batı Almanya	2 - 2 (Penaltılarda 5-3)
1980	İtalya	Batı Almanya	Belçika	2 - 1
1984	Fransa	Fransa	İspanya	2 - 0
1988	Almanya	Hollanda	SSCB	2 - 0
1992	İsveç	Danimarka	Almanya	2 - 0
1996	İngiltere	Almanya	Çek Cumhuriyeti	2 - 1 (Altın gol)
2000	Hollanda-Belçika	Fransa	İtalya	2 - 1 (Altın gol)
2004	Portekiz	Yunanistan	Portekiz	1 - 0
2008	Avusturya-İsviçre	İspanya	Almanya	1 - 0
2012	Polonya-Ukrayna	İspanya	İtalya	4 - 0
2016	Fransa	Portekiz	Fransa	1 - 0 (Uzatmalarda)