Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde (KTMÜ) “Helal ve Güvenilir Gıda” konulu çalıştay düzenlendi.

Çalıştay; T.C. Başbakanlık Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Bişkek Program Koordinasyon Ofisi ve KTMÜ iş birliği çerçevesinde 19-20 Nisan 2018 tarihleri arasında Veteriner Fakültesi, İlahiyat Fakültesi ile Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu tarafından düzenlendi.

Cengiz Aytmatov Kampüsü Kasım Tınıstanov Konferans Salonu’nda 19 Nisan 2018’de gerçekleştirilen açılış programına T.C. Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bişkek Temsilcisi Atınç Keskin, KTMÜ Rektörü Prof. Dr. Sebahattin Balcı, Rektör Vekili Prof. Dr. Asılbek Kulmırzayev, Kırgız Cumhuriyeti Bitki Sağlığı ve Veteriner Denetleme Kurumu Başkanı Kalısbek Cumakanov, Kırgızistan Helal Gıda Endüstri Merkezi Başkanı Mıhtıbek Arslanbek, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

KTMÜ Rektörü Prof. Dr. Sebahattin Balcı, açılış konuşmasında, “Gıda ve helal gıda konusu çok önemli. Dünya nüfusu 1900'lü yılların başında 2 milyar civarındayken bugün Birleşmiş Milletler'in kayıtlarına göre 7.6 milyara ulaşmış durumda. Aradan geçen 118 senede nüfus çok muazzam artmış ve daha da artıyor. Dünya ise büyümedi. Aynı kürenin üstünde yaşayan insan sayısı 4 kata yakın artmış. Bu insanların yaşaması lazım ve bunun için en temelde havaya, suya ve gıdaya ihtiyaçları var. Havayı ve suyu kirletmeyelim, gıdayı da herkese yetecek kadar üretelim. Mevcut insan nüfusunun gıda ihtiyacının karşılanması noktasında dünyanın durumu öncekine göre iyi; ancak ihtiyacın karşılanması için üretilen gıdanın güvenli olup olmadığı açısından problemler var. Örneğin üretilen gıdanın GDO’lu olup olmaması konusu… GDO’lu olmayan gıdaları tüketmek istiyoruz. Verimin artırılması isterken sağlımızı bozacak gıdalar üretilmesin. İşte tartışılan konu bu. Gıda sağlığı ve güvenliğinde uzun yıllar Türkiye’de ve Avrupa ülkelerinde çalışan akademisyenler bu çalıştaya katılıyor. Onlar elde ettikleri tecrübe ve bilgiyi Kırgızistan’ında gıda sağlığı ve güvenliği konusundaki mevzuatın hazırlanmasına fayda sağlayacak şekilde sizlerle paylaşmak istiyorlar. Helal gıda konusuna gelince yurt dışında yaşayanlar bu konuyla ilgili sıkıntı çekmiştir. Ben 50’ye yakın ülkede bulundum. Yurt dışına çıkarken şu soru aklıma gelmiştir hep: Gittiğim yerde helal gıda bulabilecek miyim? Örneğin 1985’te İngiltere ve Amerika’da 3-4 ay kadar bulundum ve oralarda hiç et tüketmedim; çünkü etin helal olduğundan emin değildim. Yani bir inanca sahipseniz ve Müslümansanız dünyadaki hareket alanınız bile kısıtlanıyor. Dünyadaki 1.6 milyar Müslüman helal gıda talep ediyor. Bu pazar şu anda açılmış durumda. Bize düşen Müslüman ülkeler olarak helal üretmeyi ve sunmayı başarmaktır. Bununla ilgili standartlar da en kısa zamanda sağlanmalı. Turizm açısında baktığımızda da Kırgızistan’a Müslüman turistler gelse, burada tüketeceği gıdanın helal olmasını ister. Kırgızistan, bunu, gelen turiste sertifikalarla garanti edebilmeli. İşte bu sağlandığında Kırgızistan’a gelen turist sayısında ve turizm gelirinde daha hızlı bir artış olacaktır. Bu düşüncelerle bu konunun çok önemli olduğuna ve bu çalıştayla istenen amaca ulaşılacağına inanıyorum.” dedi.

KTMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Asılbek Kulmırzayev, “Helal gıda bugün sadece dini bir konu değil, aynı zamanda toplumsal bir konudur; çünkü nüfusumuzun yüzde 70’ten fazlası Müslüman. Bu nedenle helal gıdaya olan talep çok fazla. Bu taleplerin karşılanması gerekiyor. Bu konu ülke yönetiminin de gündeminde olan bir konu. Bu konuyla ilgili projeler üzerinde çalıştıklarını biliyoruz. Çalıştaya helal gıda konusunda bildiri sunmak üzere Türkiye’den akademisyenleri davet ettik; çünkü orada halkın dinsel konulardaki hassasiyetlerinin dikkate alındığını ve bu konularda birçok çalışma yapıldığını biliyoruz. Buraya gelen akademisyenler hayvanların helal kesimi konusunda değil, hayvanların ve bitkilerin nasıl yetiştirilmesi gerektiği konularında bilimsel çalışmalar yapıyorlar. Kazakistan'dan da helal ürün üreten fabrikalar hizmet veriyor. Oradan da buraya seminer vermeye gelenler oldu. Özellikle Gıda Mühendisliği Bölümümüzün öğrencilerinin çalıştayı dikkatle takip etmelerinin kendilerine faydalı olacağına inanıyorum. Ben de bir gıda mühendisi olarak çalıştaya aktif olarak katılıyorum ve oturumlardan birini yöneteceğim.” diye konuştu.

KTMÜ Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Güzelbekteş, “Canlıların en temel ihtiyacı olan beslenme, geçmişten günümüze kadar her zaman önemini korumuş ve artan dünya nüfusuyla birlikte stratejik konuma ulaşmıştır. Kıtalararası ticaretin artmasıyla birlikte dünyanın herhangi bir yerindeki gıda maddesinin, en uzak noktalara ulaştırılması kolaylaşmıştır. Bu bağlamda güvenli gıda üretimi uluslararası bir mesele olarak algılanmaktadır. Toplumların kültürel yapısı ve inanç değerleri, beslenme alışkanlıklarında da bazı farklılıklara neden olabilmektedir. İslam inancına göre hayvansal gıdaların sağlıklı ve güvenilir, yani helal olması gerekmektedir. Dünya üzerinde yaklaşık 7 milyar insan yaşamakta olup bunun 1.6 milyarını Müslüman nüfus oluşturmaktadır. Önemli pazar payına sahip olan Müslüman nüfusun hassasiyetleri değerlendirildiği zaman, helal gıdanın önemi açıkça ortaya çıkmaktadır. Turizm sektöründe de helal gıda giderek önemini artırmakta ve turizme pozitif katkı sağlamaktadır. Bu çalıştayda bilimsel değerlere bağlı kalmak şartıyla, helal ve sağlıklı gıda kavramlarının irdelenmesi, uluslararası boyutun incelenmesi, güncel sorunların tartışılarak çözüm bulunması amaçlanmaktadır.” sözleriyle açılış konuşmasını yaptı.

Türkiye Cumhuriyeti Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, “Helal gıda, gıda sağlığı ve güvenliği konusunun ele alınmasından dolayı memnuniyet duyuyorum. Bu konunun gerek dünyadaki gelişimi gerek Kırgızistan’daki olanaklar ve konunun nereye gideceği bakımından vakitlice ele alındığına inanıyorum. Gıda sağlığı ve güvenliği hepimizi ilgilendirmesi bakımından üzerinde durulması gereken konuların başında geliyor. Bu bağlamda medeniyetimizin, dinimizin, kültürümüzün bir parçası olarak da helal gıda bu konunun temel ayağını oluşturuyor. Bu nedenle giderek büyüyen bu pazarda Kırgızistan’da da Türkiye’de olduğu gibi hızlı adımlarla bazı konulara el atılmasının, düzgün yöntemlerin uygulanmasının ve bunların bu çalıştayda ele alınmasının çok önemli ve zamanlıca olduğuna inanıyorum.” diyerek konunun önemini dile getirdi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bişkek Temsilcisi Atınç Keskin, “Gelecek 50 yıllık sürede gıdaya olan ulaşım açısından sıkıntılar yaşanmaması için çok ciddi çalışmalar yapılması gerekiyor. Gıdayla ilgili faaliyetlerin artarak devam etmesi temennimizdir. Ancak bu faaliyetler devam ederken mutlaka teknik ve akademik incelemelere yer verilmesi gerekiyor.  Eğer bununla ilgili yeterli çalışmalar yapılmazsa, dünya nüfusunun 50 yıllık süreçte 2 katına çıkacağı da dikkate alınırsa, bu konuda büyük sıkıntılar yaşanacaktır. Müslümanlar’ın helal gıdaya olan talepleri temel bir ihtiyaç olarak değerlendirilebilir. Bugün birçok ülkede helal gıda sertifikası olmayan kuruluşların ürettiği ürünler Müslümanlar tarafından kabul edilmemektedir. Hatta bunların kuralları yasayla birçok ülke belirtilmiştir. Umarım Kırgızistan’da da bu konuyla ilgili yasal çalışmalar yapılır.” sözleriyle konuya değindi.

Kırgız Cumhuriyeti Bitki Sağlığı ve Veteriner Denetleme Kurumu Başkanı Kalısbek Cumakanov, “Bu konuda araştırma ve çalışmalar yapılıyor olmasından dolayı çok memnunuz. Bu çalıştayın kapsadığı konularla ilgili yapılacak çalışmaların halka ve ekonomiye faydalı olacağına inanıyoruz.” ifadesinde bulundu.

Kırgızistan Helal Gıda Endüstri Merkezi Başkanı Mıhtıbek Arslanbek ise “Helal gıda sektörünün oluşmasıyla beraber konunun hem dinsel hem de diğer yönlerden kapsamlı olarak ele alınması gerekiyordu. Biz de bu ihtiyacın giderilmesine yönelik çalışmalarımızı başlattık ve halkın bu konudaki beklentisinin karşılanması için belli bir noktaya getirdiğimiz çalışmalarımıza devam ediyoruz.” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından bilimsel oturumlara geçildi.