Türkiye'nin ev sahipliğinde ilk defa düzenlenen ve 55 yakın devlet ve hükümet başkanının katıldığı Dünya İnsani Zirvesi'ne 173 ülkeden 10 bin kişi katıldı.

BM Genel Sekreteri Ban'ın girişimiyle BM İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi'nin (UNOCHA) organizasyonunda 23-24 Mayıs'ta İstanbul'da gerçekleştirilen zirvede, küresel insani yardım sistemi ve buna yönelik çözüm önerileri ele alındı.

BM Genel Sekreteri Ban ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açılış konuşmalarıyla başlayan zirvede, 7 yuvarlak masa toplantısı, 15 özel oturum ve 120 yan etkinlik yapıldı.

BM'nin resmi verilerine göre, zirveye 173 ülkeden 9 bin kişi katıldı. Türkiye'den katılım ise takriben bin kişi olurken toplam da 10 binin üzerinde katılım gerçekleşti. Zirveyi yurt içi ve dışından 900 medya mensubu takip etti. Zirveye 55 hükümet ve devlet başkanı katıldı.

Göç krizi, savaş, istikrarsızlık ve insani krizlerden etkilenlenen kesimlere nasıl yardım sağlanabileceğinin tartışıldığı zirvedeki konuşmalarda, ülkelerindeki iç savaştan kaçan yaklaşık 3 milyon Suriyeliye kucak açan Türkiye'nin Suriyeli misafirlere yönelik insani yardımları takdir toplayarak, örnek gösterildi.

Zirvede, gelecek dönemlerde küresel ölçekte insani yardım etkinliklerinin nasıl daha etkin hale getirilebileceği yönünde tartışmalar yapıldı.

İki günlük zirvede, "Belediye Başkanları Odak Oturumu: Kentlerin Göçe Cevabı", "İnsani kriz mağdurları ve çalışanlarının tecrübe paylaşımı", "İnsanlığı ve normları korumak", "Türkiye’de Bulunan Suriyelilerin Hukuki Durumu ve Suriyelilere Sağlanan Hak ve Hizmetler", "Doğal Afetler ve İklim Değişikliği - Kriz ve Risk Yönetimine Farklı Yaklaşım" gibi farklı başlıklarda oturumlar düzenlendi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesince düzenlenen "Belediye Başkanları Odak Oturumu: Kentlerin Göçe Cevabı" konulu oturumda, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Somali, Filistin, Kenya, Endonezya dibi ülkelerde gerçekleştirdiği insani yardım faaliyetlerinin tanıtıldığı "İstanbul'dan dünyaya uzanan kardeşlik eli" konulu görsel sunum yapıldı.

Zirvede, "İnsani Yardım Finansmanı, Çatışmaları Önlemek ve Bitirmek İçin Politik Liderlik", "Zorla Yerinden Edilme, İnsani Yardımlar, Afet ve İnsani Yardım Lojistiği, Kadın Hakları", "5 Kıtadan 10 Çorba, Çölleşme ve İnsan, Suriyeli Mültecilerin Krizine Çözüm Bulunması Bakımından İnsana Yakışır İşlerin Merkezi Rolü: ILO Deneyimleri" etkinlikleri gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenen  zirvede "Çatışmaları Önlemek ve Bitirmek İçin Politik Liderlik" konulu "1. Yüksek Düzeyli Yuvarlak Masa Toplantısı"nda birer konuşma yaptı.

Zirvenin ilk gününde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünya İnsani Zirvesi'ne katılan heyet başkanları onuruna akşam yemeği verdi. 

- "Zirve, mazlumların hayatlarında yeni bir dönemi başlatırsa amacına ulaşmış sayılır"

Zirvedeki konuşmalarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünyanın farklı yerlerinde, hatta kimi zaman aynı yerlerde, insanların çok farklı güvenlik ve hayat standardına sahip olduğuna dikkati çekerek, "Bir tarafta lüks, israf ve şatafat hakimken, onun hemen yanı başında milyonlarca insanın sefalet, yoksulluk ve açlık içinde hayata tutunmaya çalıştığını görüyoruz. Bu, adil dünya değildir. Karşımızdaki bu keskin farklılığa uluslararası toplumun hiçbir ferdinin, hiçbir vicdan sahibi ülkesinin kayıtsız kalmaması gerekir." ifadelerini kullanmıştı.

Erdoğan, zirvenin bu konuda temel bir zihniyet değişiminin miladı olmasını dileyerek, "Bu zirve, ancak Afrikalı, Asyalı, Suriyeli, Iraklı çocuklar başta olmak üzere dünyadaki tüm mazlumların hayatlarında yeni bir dönemi başlatırsa amacına ulaşmış sayılır." ifadelerini kullanmıştı.

BM Genel Sekreteri Ban ise mülteciler ve göçmenlerin mutlaka ulusal ve kentsel kalkınma planlarına dahil edilmesi gerektiğine dikkati çekerek, dünyada 2050'de 250 milyon insanın göç edeceğinden bahsedildiğini, bu kaçınılmaz gelecek adına çalışmalar yapmak, kaynak ve imkanları ortaya koymak ve çalışmaların birleştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Ban, dünyada yıllık insani yardım ihtiyacının 15 yıl içinde 12 kat artarak, 245 milyar dolara ulaştığının altını çizdi.

Zirve, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Ban'ın katıldığı ortak basın toplantısı ve kapanış programıyla sona erdi.

- Cumhurbaşkanı Erdoğan liderlerle görüştü 

Zirvede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili, Makedonya Cumhurbaşkanı Gjeorge Ivanov, Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Fayez Mustafa Sarraj, Madagaskar Cumhurbaşkanı Hery Rajaonarimampianina, Tunus Başbakanı Habib Essid, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile de bir araya geldi.

BM Genel Sekreteri Ban ile de görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Fransa Enerji ve Çevre Bakanı Segolene Royal, Katar Başbakanı ve İçişleri Bakanı Abdullah Nasır bin Halife Al Sani, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte'yi kabul etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve Almanya Başbakanı Angela Merkel başta olmak üzere zirve sırasında yaptığı ikili görüşmelerde Suriye meselesi, terörle mücadele, mülteci dramı, Türkiye-AB Eylem Planı gibi konular ele alındı.

Zirvede, Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko, İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins, Güney Kore Başbakanı Hwang Kyo-ahn, Lüksemburg Başbakanı Xavier Bettel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Fransa Dışişleri Bakanı Jean Marc Ayrault, Yunanistan Başbakanı Çipras, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah da birer konuşma yaptı. 

Öte yandan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, zirve kapsamında düzenlenen "Kadın ve Çocuk Ekseninde Türkiye İnsani Yardım Perspektifi" başlıklı özel oturumda konuştu. 

- Hoton Türkleri zirveyi renklendirdi

Zirvede ayrıca Türk Kızılayı, "5 Kıtadan 10 Çorba" etkinliği kapsamında, konuklara Türkiye, Suriye, Pakistan, Somali, Haiti, Endonezya, Filistin, Sudan ve Bosna'nın yerel çorbalarından ikram etti.

Dışişleri Bakanlığının zirve dolayısıyla düzenlediği "Turkey, A Nation United for Humanity/İnsanlık İçin Birleşen Millet, Türkiye" isimli sergi ise uluslararası katılımcılarından büyük ilgi gördü.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ev sahipliğinde "Kritik Altyapıların Korunması Stratejileri ve Dirençliliğin Artırılması" oturumunun yapıldığı zirvede, BM Genel Sekreteri Ban tarafından şubat ayında, "BM Kültürler Arası Anlayışın Global Savunucusu" olarak görevlendirilen "Doğu-Batı Divanı Orkestrası" konser verdi.

Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesince de "Savaş mağdurları: Kadın ve çocuklar" paneli düzenlendi.

Dünya İnsani Zirvesinin açılış gününde çekilen aile fotoğrafında, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Ban yan yana durdu.

Fotoğrafta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Buyar Nişani, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç, Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Faustin Archange Touadera, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç, Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili, İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz Mustafa Sarraj, Madagaskar Cumhurbaşkanı Hery Rajaonarimampianina, Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdülaziz, Mali Devlet Başkanı İbrahim Bubakar Keita, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vujanoviç, Nauru Cumhurbaşkanı Baron Divavesi Waqa, Nijer Cumhurbaşkanı Muhammed Yusuf, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Slovakya Cumhurbaşkanı Andrej Kiska, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorgi İvanov, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko yer aldı.

Zirvenin en renkli anlarından biri ise TİKA'nin girişimiyle Türkiye'ye gelen Moğolistan'daki Hoton Türkleri müzik grubu "Altay Hangay", izleyicilere renkli danslarıyla keyifli dakikalar yaşattı. Grup, TİKA'nın fuar alanında yer alan standında sahne alarak katılımcılara unutulmaz anlar yaşattı.

BM tarafından zirve için hazırlanan ve İngilizce yayın yapan resmi internet sitesi ve Twitter hesabından etkinliklere ilişkin bilgilendirmeler yapıldı.

AA